Amerika Birleşik Devletleri’nde kariyerini geliştirmek isteyen ve bilim, sanat, eğitim, iş dünyası, atletizm, sinema ya da televizyon gibi alanlarda uzmanlaşmış; bu alanlarda olağanüstü yetenek veya dikkate değer profesyonel başarı sergileyen bireyler için O-1 vizesi önemli bir fırsat sunmaktadır. 

O-1 vizesi süreci, doğası gereği belge yoğun ve titiz bir değerlendirme gerektirir. Başvuru sahiplerinin kendi alanında “extraordinary ability” (olağanüstü yetenek) veya sanat alanında “distinction” (ayrışma/üstünlük) düzeyinde tanınırlığa sahip olduklarını açık ve ikna edici biçimde ortaya koymaları beklenir. Bu nedenle, başvuru dosyasının, özellikle portföyün ve destekleyici delil paketinin, hem stratejik olarak yapılandırılması hem de güvenilir ve tutarlı bir anlatı sunması kritik önem taşır. Bu çerçeveden bakıldığında, portföyünüz ve başarı kanıtınız birkaç belgeyi bir araya toplayıp ilerleme işinden ziyade, stratejik bir anlatı oluşturma ve kanıtların toplamının şahsınızın alanında gerçekten ‘üst düzey’ olduğunu göstermesi yönünde ilerlemelidir.  

Tam da bu sebepten, O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi için portföy ve başarı kanıtının nasıl hazırlanması gerektiğine ilişkin temel bilgileri sizler için derledik.  

Portföyün Amacı: “Ben Gerçekten Olağanüstüyüm” Mesajını Vermek 

Portföy, O-1 başvurusunun kalbidir. USCIS gözünde, portföyünüz bir hikâye anlatır: 

“Ben bu alanda nasıl öne çıktım, neden bu başarılar anlamlı ve etkili, ve bu başarılar devam ediyor mu?” 

Bu hikâyenin tutarlı, belgelenebilir ve stratejik olması gerekir. Her belge, bu anlatının bir parçası olmalıdır. 

Kanıt Yöntemi: Büyük Ödül Veya En Az Üç Kriterin Sağlanması 

O-1 başvurusu iki şekilde kanıtlanabilir: 

Büyük bir uluslararası ödülünüz varsa: 

Örneğin Nobel, Oscar, Grammy gibi ödüller zaten alanınızda olağanüstü olduğunuzu kanıtlar. Böyle bir durumda halihazırda olağanüstü yetenekli olma halinin çok büyük ölçüde kanıtlanmış olduğu söylenebilir. 

Henüz bu ölçekte bir ödülünüz yoksa: 

Bu durumda USCIS’in tanımladığı sekiz kriterden en az üçünü güçlü biçimde belgelemeniz beklenmektedir.

O-1 PortföyündeYer Alabilecek Kanıt Türleri 

USCIS, olağanüstü yeteneğin değerlendirilmesine ilişkin resmi olarak şu sekiz kategoriyi dikkate almaktadır. Bu bakımdan portföyünüzde bu alanlara ait belgeler olmalıdır; 

Ulusal veya uluslararası ödüller:
Alanınızda seçkinliği temsil eden, prestijli ödüller bu başlıkta yer almaktadır.
Yerel veya tanınırlığı düşük ödüller genellikle yeterli görülmez.  

Bu bakımdan söz konusu ödüllerin uygun bir biçimde aktarılması ve tanıtılması gerekmektedir. 

Girilmesi koşula bağlı dernek veya kurum üyelikleri:
Üyelik şartları arasında “olağanüstü başarı” bulunan profesyonel dernek veya kurumlar bu kapsamda değerlendirilebilir.  

Başka bir deyişle, herkes üye olamıyorsa, bu güçlü bir göstergedir. 

Basında yer alma:
Sizinle veya çalışmalarınızla ilgili makaleler, incelemeler, haberler veya eleştirilerin basın organlarında yer bulması bu kapsamda değerlendirilebilir. 

USCIS burada yayının itibarı ve içeriğin özgünlüğüne göre bir değerlendirme yapacaktır. 

Başkalarının çalışmalarını değerlendirme:
Jüri, hakem veya panel üyesi olarak önemli etkinliklerde görev almış olmak önemli bir kriterdir. Böylelikle ilgili alandaki uzmanlığınız vurgulanabilecektir. 

Özgün katkılar:
Alanınıza önemli etkisi olmuş buluş, teori, sanat eseri, tasarım veya metodoloji söz konusu ise, özgün bir katkınızın bulunduğundan söz edilebilmesi mümkün olacaktır. 

Yayımlanmış çalışmalar:
Alanınızda tanınmış, dikkate değer sayılabilecek dergi, kitap veya medya mecralarında yayımlanmış yazılarınız ve çalışmalarınız önemli kriterlerden bir diğerini oluşturmaktadır. 

Kritik roller:
Önemli kurumlarda veya projelerde üstlendiğiniz merkezi pozisyonlar bu başlık altında değerlendirilebilir. 

Yüksek gelir:
Son olarak, alanınızdaki ortalamanın üzerinde bir ücret veya kazanç elde ettiğinizi gösteren belgeler de portföyünüz için önem arz edebilecek kriterlerden biridir. 

USCIS, O-1 başvurularında yukarıda sayılan sekiz kriterden en az üçüne dair güçlü deliller sunmanızı beklemektedir. Bu bakımdan portföyünüz hazırlanırken kullanılacak olan deliller bakımından USCIS’i söz konusu kriterlerin karşılandığı hususunda ikna etmeniz gerekmektedir.  

Ancak USCIS, üç kriteri “tamamlamak” ile “gerçekten olağanüstü olduğunuzu göstermek” arasındaki farkı özellikle vurgular.  

Belgeleri Seçerken: Kalite, Bağlam ve Tutarlılık 

Bir portföyde yüzlerce belge sunabilirsiniz ancak, önemli olan doğru belgeleri doğru bağlamla sunmaktır. 

USCIS, belgelerin sadece varlığına değil, alanınız açısından önemine bakar. Örneğin, bir ödül belgesi varsa, bu ödülün kimler arasında verildiğinin açıklanması gerekmekte, o ödülün nasıl bir değer arzettiği detaylı olarak izah edilmelidir. 

Daha kısa bir ifade ile, her belgenin “Bu kanıt neyi gösteriyor?”,  “Alanımda neden anlamlı?”, “USCIS’in kriterlerinden hangisini destekliyor?” gibi sorulara yanıt vermesi gerektiği ve hikayenizde neyi temsil ettiğinin ustalıkla kurgulanması gerektiği söylenebilir

“Comparable Evidence” –Alanınıza Uygun Alternatif Kanıtlar 

USCIS, bazı mesleklerde (örneğin yeni medya, çağdaş sanat, dijital girişimcilik gibi) yukarıdaki kriterlerin birebir uymayabileceğini kabul etmektedir. Bu durumda, “comparable evidence” yani eşdeğer kanıtlar sunabilme imkanı bulunmaktadır.  

Örneğin: 

  • Uluslararası tanınırlığı olmayan ama sektörünüzde büyük etki yaratan bir proje, 
  • Büyük bir dergi yerine etkili bir çevrimiçi platformda öne çıkan çalışmalar, 
  • Ödül yerine ulusal çapta tanınan festival katılımı gibi belgeler portföyünüzde kullanılabilecek eşdeğer kanıtlar olabilecektir. 

Bu noktada önemli olan husus, söz konusu kanıtın neden o kriterle eşdeğer olduğunu açıklanmasıdır.  

USCIS’in İki Aşamalı Değerlendirme Süreci 

Başvurunuz değerlendirilme sürecinde USCIS iki aşamalı bir analiz yapar: 

Kriter değerlendirmesi:
Sunulan delillerin teknik olarak USCIS’in tanımladığı kriterleri karşılayıp karşılamadığı incelenmektedir. 

“Final merits determination” (Nihai Değerlendirme):
Tüm deliller bir arada değerlendirildiğinde, kişi gerçekten alanında üst düzey bir azınlıkta mı sorusunun cevabı aranmaktadır. 

Başka bir deyişle, değerlendirme sürecinde temelde dikkate alınan husus yalnızca “kriterleri geçmek” değil, sunulan belgelerin nihai etkisinin olağanüstülük halini kanıtlamaya yetip yetmeyeceğidir. 

Bu nedenle portföyünüz sadece belge listesi değil, mantıklı, tutarlı ve ikna edici bir anlatı sunmalıdır. 

Portföy Sunumunda Yapısal Öneriler 

USCIS portföy sunumuna ilişkin biçimsel bir düzenlemeden bahsetmese de, uygulamada şu yapının etkili olduğu söylenebilir;  

Kapsam özet sayfası: Hangi kriterlerin hangi belgelerle desteklendiğini gösteren bir tablonun kullanılması uygun olacaktır. 

Her kriter için ayrı bölüm:Bu bölüm altında ise; kriterin tanımı, bu kriteri destekleyen belgeler, her belgeye dair tarih, kaynak, bağlam gibi kısa açıklamalar belirtilmelidir. 

Görsel ekler: Basın küpürleri, ödül görselleri, duyurular gibi durumu açıklayan eklerin kullanılması anlaşılırlığı sağlamaktadır. 

Bağlam notları: Belgelerin önemini anlatan 1-2 paragraflık kısa açıklamaların eklenmesi genel anlamda yapıyı güçlendiren bir bir faktördür. 

Bu veya benzeri bir yapı takip edilerek USCIS görevlisinin dosyayı okurken hızlıca bağlantı kurabilmesinin ve değerlendirmenin daha işlevsel bir biçimde gerçekleştirilebilmesinin sağlanması mümkündür. 

Sonuç: Portföyünüz Kariyerinizin Hikâyesidir 

O-1 vizesi için portföy hazırlamak bir evrak işi değil, kariyerinizin profesyonel anlatımıdır.
USCIS’in görmek istediği şey, belgelerinizin topluca şu mesajı vermesidir: 

“Bu kişi alanında olağanüstü; başarıları sürekli, etkisi geniş ve tanınırlığı ulusal/uluslararası ölçekte.” 

Bu yüzden portföyünüzün sadece “evrak” olarak değil, stratejik bir hikâye olarak tasarlanması büyük önem arz eder. Bir O-1 portföyü, belgelerle değil, belgelerin anlattığı hikâyeyle kazanılır. USCIS ise sizden mucize değil, tutarlılık ve kanıt ister. Bu bakımdan iyi hazırlanmış bir portföy, tutarlılık ve kanıt bir araya getirildiğinde kendiliğinden ikna edici bir anlatıya dönüşür.