A. Giriş
E-2 Antlaşmalı Ülke Yatırımcı Vizesi, Amerika Birleşik Devletleri’nde bir işletme kurmak veya devralmak isteyen yatırımcılar için önemli fırsatlar sunmaktadır. Ancak bu vize türüne başvururken yatırım miktarının “önemli” (substantial) sayılması temel şartlardan biridir.
Yatırımcı adayları sıklıkla “minimum ne kadar yatırım yapmalıyım?” sorusunu gündeme getirirken, bu miktarın sabit bir rakamla belirlenmediğini, yatırımın niteliği, oranı ve işletmenin ölçeği gibi birçok faktörün birlikte değerlendirildiğini bilmek önemlidir.
Bu yazıda, E-2 vizesinde yatırım miktarının “önemli” sayılmasını etkileyen başlıca faktörleri ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız.
B. “Substantial” Yatırım Nedir?
E-2 vize düzenlemelerinde yatırımın “substantial”, yani önemli sayılması; yatırım miktarının sadece yüksek olması değil, aynı zamanda işletmenin gerçekliği ve sürdürülebilirliği ile orantılı olması anlamına gelir. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın rehberlerine göre, bu değerlendirme niceliksel değil, niteliksel bir analizdir.
- Yatırımın İşletmenin Toplam Maliyetine Oranı
Yatırımın, kurulan ya da devralınan işletmenin toplam maliyetine oranı en temel ölçütlerden biridir.
- Yeni bir işletme kuruluyorsa: Yatırım, işletmeyi tam anlamıyla faaliyete geçirecek düzeyde olmalıdır.
- Mevcut bir işletme devralınıyorsa: Yatırım miktarı, işletmenin toplam satın alma bedeline oranlanarak değerlendirilir.
Örneğin:
- 000 USD’lik bir işletmede %80 oranında yatırım yapılmışsa bu, genellikle önemli sayılır.
- Ancak 500.000 USD değerindeki bir işletmeye %20 oranında yatırım yapılması “önemli” olarak kabul edilmeyebilir.
- Orantılılık Testi (Proportionality Test)
E-2 vizesi değerlendirmelerinde “proportionality test” adı verilen orantılılık testi uygulanmaktadır. Bu testte iki temel unsur karşılaştırılır:
- Gerçekleştirilen yatırım miktarı
- İşletmenin kurulması veya devralınması için gereken toplam maliyet
Yatırımın, işletmenin faaliyete geçmesi için elzem olduğu ve projenin başarısını doğrudan etkilediği gösterilebiliyorsa, “önemli” sayılma ihtimali artar.
- Yatırımın Ticari Risk İçermesi
Yatırımın, doğrudan ve geri alınamaz nitelikte olması gerekir. Bu kriter, yatırımcının iş projesine gerçek anlamda bağlılık gösterdiğinin bir göstergesidir.
Şunlara dikkat edilmelidir:
- Fonlar, işletme hesabına transfer edilmiş ve harcamalarla desteklenmiş olmalıdır.
- Henüz kullanılmamış ve sadece kişisel bir hesapta duran paralar yeterli görülmeyebilir.
- Kira kontratları, envanter alımları, maaş ödemeleri gibi gerçek ticari harcamalar “substantiality” kriterini güçlendirir.
- İşletmenin Ölçeği ve Faaliyet Alanı
Yatırımın miktarı, işletmenin büyüklüğü ve faaliyet gösterdiği sektör ile doğrudan ilişkilidir. Küçük ölçekli bir yazılım şirketi ile ekipman ağırlıklı bir lojistik firması için “önemli” sayılacak yatırım miktarı elbette farklı olacaktır.
Bu nedenle yatırım miktarı değerlendirilirken işletmenin:
- Faaliyet alanı
- Personel sayısı
- Faaliyet giderleri
- Büyüme potansiyeli
gibi unsurlar dikkate alınır.
- İstihdam Etkisi ve Ekonomik Katkı
Her ne kadar E-2 vizesi EB-5 gibi doğrudan istihdam şartı içermese de, işletmenin marjinal olmaması ve ekonomik katkı sunması beklenmektedir.
- Yatırımın ABD ekonomisine katkı sağladığı,
- Yerel istihdam oluşturduğu,
- Sürdürülebilir bir iş modeli sunduğu,
durumlarda yatırımın “önemli” olarak değerlendirilmesi daha olasıdır.
C. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1:
Henüz tamamlanmamış bir yatırım başvuru için yeterli olur mu?
Cevap:
Yatırımın büyük oranda gerçekleştirilmiş olması gerekir. Taahhüt edilen ancak henüz harcanmamış fonlar tek başına yeterli görülmemektedir.
Soru 2:
Yatırımım işletme maliyetinin %50’si ise başvurum kabul edilir mi?
Cevap:
İşletmenin büyüklüğü ve türüne bağlı olarak kabul edilebilir. Oranla birlikte yatırımın doğrudan etkisi de dikkate alınmaktadır.
D. Sonuç
E-2 vizesi başvurularında yatırım miktarının “önemli” sayılması, sadece yüksek bir meblağ yatırmakla değil, aynı zamanda bu yatırımın işletme ile kurduğu orantılı ve gerçek ticari ilişkiyle mümkündür.
Yatırımın niteliği, işletme türü, orantılılık ve fonların kullanım şekli, karar vericiler için kritik faktörlerdir. Bu nedenle başvuru dosyası hazırlanırken sadece rakamlara değil, yatırımın yapısı ve belgelenme biçimine de dikkat edilmelidir.
Vize başvurusunun profesyonel bir ekip tarafından hazırlanması, sürecin doğru yürütülmesi ve onay olasılığının artırılması açısından son derece önemlidir.
